نقش تکنولوژی در عصر کرونا
در زمان قرنطین انسانها در سراسر دنیا خانهنشین شدند و بسیاری از کمپنیها مجبور به تعطیل نیروی کاریشان گردیدند. اما در این زمان شفاخانهها، آزمایشگاههای تست کرونا و شرکتهای مخابراتی تنها کمپنیهای بودند که فعالیتهایشان نسبت به دوره قبل از کرونا افزایش یافت.
افراد در نقاط مختلف دنیا از تکنولوژیای موبایل، کامپیوتر و انترنت است جهت پیشبرد کارهای روزمرهیشان استفاده میکردند. پوهنتونها درسهایشان را به صورت آنلاین و دفترها شیوهی کار از راه دور را به کارمندانشان معرفی کردند. حتا جلسات ریاست جمهوری و سفارتخانههای مقیم کابل با استفاده از تکنولوژی از راه دور دایر میشود.
شیوع ویروس کرونا در کنار تاثیرش بر سلامت انسان، به اقتصاد کشورها نیز تاثیرات منفی داشته است. ولی در کنار این همه آفات، استفاده از تکنولوژی مانند موبایل، انترنت و پیامهای کتبی به حد اکثر خود رسیده است. چنانکه هولین ژائو دبیر کل اتحادیه جهانی مخابرات گفت: «این نخستین بار است که شبکههای مخابراتی تا این حد برای اقتصاد، سلامت و فعالیتهای اجتماعی بشر حیاتی بودهاند. این در حالی است که میلیاردها نفر از اثر مرض کرونا خانهنشین شدهاند و حتا آموزش، تفریح و تجارت را از طریق انترنت انجام میدهند. از همه مهمتر پیامهای صحی و وقایهای با استفاده از شبکههای مخابراتی و شبکههای اجتماعی در کنار شبکههای تلویزیونی و رادیویی به سمع مردم میرسد.
نقشآفرینی شبکههای اجتماعی:
گذشته از رادیو و تلویزیون که امروزه منحیث رسانههای کلاسیک جهت بخش و نشر اطلاعات شناخته شدهاند شبکههای اجتماعی در این روزها نقش مهمی را در زندهگی افراد و ملتهای مختلف بازی میکنند. این شبکهها در بسیاری از موارد از رسانههای تصویری و چاپی پیشی گرفتهاند و نقش بارز را در اطلاعرسانی بازی میکنند. به طور مثال، بعضی برنامههای تلویزیونی جهت تکمیل گزارشهایشان سری به شبکههای اجتماعی افراد یا نهادها میزنند و نقل قول از فیسبوک و یا حساب توییتر چنین و چنان یاد میکنند. این نقطه را باید اعتراف کرد که پیامهای صحی و وقایهای در مورد کرونا از طریق فیسبوک، توییتر و اینستاگرام سریعتر دستبهدست میگردد.
این اولین بار نیست که بشر به مرض مهلک و همهگیر دستوپنجه نرم میکند اما اولین بار است که اطلاعرسانی درباره یک بیماری از طریق تکنولوژی و صفحات اجتماعی به این پیمانه صورت میگیرد. در عصر کرونا شبکههای اجتماعی نه تنها برای اطلاعرسانی مورد استفاده قرار گرفت، بلکه به یک وسیله خوب جهت افزایش همکاری دانشمندان جهان بدل شد.
رشد اقتصاد دیجیتال در دوره پسا کرونا: هر بحران قهرمان میآفریند و یک سلسله چالشها و فرصتها را نیز به دنبال دارد. مرض کرونا نیز باعث بحران جهانی شده و ضربه شدید به اقتصاد، روابط و حتا باعث تغییر سلوک سیاستمداران گردیده است. مردم جهان سوم به خصوص افغانستان از شیوههای خریداری سنتی یعنی تماس مستقیم چهرهبهچهره فروشنده و مشتری محروم بودند. ولی در جریان این مرض مردم آهستهآهسته فرهنگ خریداری آنلاین را تجربه کردند. وجود انترنت با سرعت و تهیه نرخهای مناسب از طرف شرکتهای مخابراتی در جغرافیای افغانستان یک تحول و نیاز است. بناً یک اصل پساکرونا آشنایی کامل تجار با دانش اقتصاد دیجیتال و شیوههای بازاریابی در دنیایی مجازی خواهد بود. اصل دوم همانا تغییر در نحو کار میان کارگر و کارفرما خواهد بود. در عصر کرونا نحوههای کار تغییر کرد، مثلاً پیشبرد کارهای روزمره بدون حضور فیزیکی فرد در دفتر یا تدریس از راه دور برای افراد از طریق تکنولوژی تجربه شد. بناً تغییرات سکتوری و ارزش دانش دیجیتال در دوره پساکرونا قابل اجرا خواهد بود. کشورهایی که در مسیر دیجیتالی شدن اقتصاد گام برداشتهاند یا برنامههای مشخص و معینی برای دیجیتالی شدن اقتصاد دارند، قطعاً در این مسیر موفق شده و میتوانند جهش رشد و توسعه اقتصادی را تجربه کنند. برای چنین کشورهایی، دوره پساکرونا، دوره فرصت برای اقتصاد به شمار میآید. اما کشورهایی که در فضای دیجیتالی شدن اقتصاد تلاشی نکردهاند یا گامهای حرکت آنها کند است، در دوره پساکرونا با تهدید جدی مواجه خواهند شد و شکاف رشد و توسعه آنها با کشورهای گروه اول در مقایسه با دوره قبل از کرونا، بیشتر خواهد شد. از این رو، ضروری پنداشته میشود که برنامههای تحول در اقتصاد افغانستان مورد ارزیابی قرار گیرد و برنامههای حرکت به سمت اقتصاد دیجیتال و دانش اقتصاد دیجیتال مورد توجه بیشتر باشد.